Informacja prawna dot. wystawiania zaświadczeń o niezdolności do pracy przez lekarza SOR lub izby przyjęć szpitala

Katowice, dnia 8 stycznia 2013 r.


INFORMACJA PRAWNA


Dotyczy:     pisma lekarza dot. wystawiania zaświadczeń o niezdolności do pracy


Lekarz zwrócił się do ŚIL o zajęcie stanowiska w sprawie przesyłania pacjenta, który został zaopatrzony przez lekarza SOR lub izby przyjęć szpitala do lekarza POZ celem wystawienia zaświadczenia o czasowej niezdolności o pracy (druku L-4)


Zgodnie z przepisami ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, dowodem stwierdzającym niezdolność do pracy z powodu choroby jest zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy wystawione przez lekarza posiadającego odpowiednie upoważnienie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby zawiera następujące informacje:
-  identyfikujące ubezpieczonego, któremu zostało ono wystawione,
-  płatnika składek ubezpieczonego,
-  lekarza wystawiającego zaświadczenie lekarskie i jego miejsce wykonywania zawodu,
-  okres orzeczonej czasowej niezdolności do pracy,
-  numer statystyczny choroby ustalonej według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych,
-  kody literowe, o których mowa w art. 57,
-  wskazania lekarskie.

Przepisy, wydanego na podstawie w/w ustawy, rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 lipca 2005 r. w sprawie orzekania o czasowej niezdolności do pracy, stanowią, iż orzekanie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby jest związane z postępowaniem diagnostyczno-leczniczym. Ponadto, przy orzekaniu lekarz powinien uwzględnić wszystkie okoliczności istotne dla oceny stanu zdrowia i upośledzenia funkcji organizmu powodujące czasową niezdolność do pracy ubezpieczonego, ze szczególnym uwzględnieniem rodzaju i warunków pracy, a także co istotne orzekanie następuje wyłącznie po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia ubezpieczonego.  Rozporządzenie określa również, iż okres czasowej niezdolności do pracy określany jest liczbą dni i może obejmować okres nie dłuższy niż 3 dni poprzedzające dzień, w którym przeprowadzono badanie, jeżeli jego wyniki wykazują, że ubezpieczony w tym okresie niewątpliwie był niezdolny do pracy (wyjątek dotyczy jedynie okresu orzeczonej niezdolności do pracy przez lekarza psychiatrę  - może on obejmować okres wcześniejszy niż 3 dni poprzedzające badanie, w razie stwierdzenia lub podejrzenia zaburzeń psychicznych ograniczających zdolność ubezpieczonego do oceny własnego postępowania).

Biorąc pod uwagę fakt, iż lekarz SOR lub szpitalnej izby przyjęć, jest tym lekarzem, który udziela pacjentowi świadczeń zdrowotnych, winien on w przypadku uznania, iż choroba pacjenta powoduje niezdolność do pracy, a jest on lekarzem posiadającym upoważnienie do wystawiania zaświadczeń o czasowej niezdolności do pracy, wystawić takie zaświadczenia. Tym bardziej, iż jak stanowi przepis powołanego wyżej rozporządzenia, orzekanie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby jest związane z postępowaniem diagnostyczno-leczniczym (a niewątpliwie za takie należy uznać zaopatrywanie pacjenta na SOR lub szpitalnej izbie przyjęć). Co więcej, lekarz ten ma pełną wiedzę co do podania na zaświadczeniu okresu orzeczonej czasowej niezdolności do pracy oraz wskazań lekarskich (czyli informacji, które muszą zostać ujęte w treści zaświadczenia).

W przypadku lekarza POZ, do którego stawi się członek rodziny pacjenta zaopatrzonego na SOR lub szpitalnej izbie przyjęć, ma on prawo odmówić wydania zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy. Zaświadczenie może być wystawione jedynie po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia pacjenta - ubezpieczonego. Naruszenie wskazanej przesłanki, może rodzić negatywne konsekwencje dla lekarza. Jeśli natomiast pacjent  nie ma możliwości poruszania/musi leżeć, a niezbędne jest zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy, ma on możliwość zamówienia wizyty domowej lekarza, który będzie mógł dokonać bezpośredniego zbadania stanu zdrowia chorego i wystawić zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy.

Niezależnie od powyższego, wskazać należy, iż zgodnie z przepisem art. 2 ust. 1 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, wykonywanie zawodu lekarza polega na udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami, świadczeń zdrowotnych, w szczególności: badaniu stanu zdrowia, rozpoznawaniu chorób i zapobieganiu im, leczeniu i rehabilitacji chorych, udzielaniu porad lekarskich, a także wydawaniu opinii i orzeczeń lekarskich. Przepis art. 4 ustawy określa natomiast, że lekarz ma obowiązek wykonywać zawód, zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi mu metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością.

Mając na uwadze powołane dwa przepisy z ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz fakt, iż orzekanie o czasowej niezdolności do pracy jest związane z procesem diagnostyczno-leczniczym, lekarz niewydający lub odmawiający wydania zaświadczenia do czasowej niezdolności do pracy w razie, gdy zachodzą przesłanki do jego wydania, a on sam jest upoważniony – na mocy decyzji ZUS - do wystawiania zaświadczeń, dopuszcza się naruszenia przepisów związanych z wykonywaniem zawodu (czyli popełnia przewinienie zawodowe).


Katarzyna Różycka
aplikant radcowski
Kancelaria Radców Prawnych Niczpan, Trefon, Prasałek s.c.

dodał: Tomasz Gawlik