Informujemy, że na naszej stronie internetowej www.izba-lekarska.org.pl wykorzystujemy pliki cookies. Modyfikowanie, blokowanie i usuwanie plików cookies możliwe jest przy użyciu przeglądarki internetowej.  Więcej informacji na temat plików cookies można znaleźć w INFORMACJI DOTYCZĄCEJ PLIKÓW COOKIES.
x
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
VI ANDRZEJKI STOMATOLOGICZNE
AAA

Kto jest zobowiązany do przechowywania zaświadczeń lekarskich ZUS ZLA?



Kto jest zobowiązany do przechowywania zaświadczeń lekarskich ZUS ZLA?

I. Zagadnienie prawne

Kwestię wystawiania zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby lub pobytu w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej, konieczności osobistego sprawowania przez ubezpieczonego opieki nad chorym członkiem rodziny reguluje rozdział 10 ustawy o świadczeniach pieniężnych. Zgodnie z art. 58 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych zaświadczenie lekarskie wystawia się z dwiema kopiami.  Oryginał zaświadczenia lekarskiego wystawiający zaświadczenie przesyła w ciągu 7 dni od dnia jego wystawienia bezpośrednio do terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, pierwszą kopię zaświadczenia lekarskiego otrzymuje ubezpieczony, natomiast drugą kopię wystawiający zaświadczenie przechowuje przez okres 3 lat. ”). Na podstawie przywołanego przepisu wyłoniła się wątpliwość czy osobą zobowiązaną do przechowywania zaświadczeń jest pracownik podmiotu leczniczego czy też podmiot leczniczy. Zważywszy na powszechność świadczenia przez lekarzy pracy w podmiotach leczniczych w oparciu o umowy kontraktowe (cywilnoprawne) należy rozważyć ten problem również w stosunku do lekarzy działających na tej podstawie. Jednocześnie zaznaczyć należy, że umowy w ramach kontraktu mogą być podpisane zarówno z lekarzami – przedsiębiorcami – wykonującymi zawód w formie indywidualnej praktyki lekarskiej (zarówno stacjonarnej, w ramach której w księdze rejestrowej ujawnione jest przedsiębiorstwo podmiotu leczniczego, jak i praktyki wyłącznie w przedsiębiorstwie  podmiotu leczniczego), jak i lekarzami jako osobami fizycznymi. Na potrzeby niniejszego opracowania lekarze ci łącznie będą zwani „lekarzami kontraktowymi”.


II. Stan prawny
Istotą problemu jest prawidłowa interpretacja sformułowania „wystawiający zaświadczenie”. Z literalnego brzmienia przepisu może wynikać, iż wskazany obowiązek dotyczy lekarza, który fizycznie (faktycznie) wystawia zaświadczenie. Z taką interpretacją jednak nie sposób się zgodzić z przynajmniej dwóch względów. Pierwszym z nich jest fakt, że wysyłanie wystawionych zaświadczeń oraz ich przechowywanie jest czynnością o charakterze organizacyjnym. Czynności takie należą do obowiązków pracodawcy, nie pracownika. Po drugie, kopia zaświadczenia stanowi dokumentację indywidualną wewnętrzną, a tę za zadanie ma przechowywać podmiot udzielający świadczeń (w tym przypadku podmiot leczniczy, tj. szpital, przychodnia), nie lekarz.


Warto również zwrócić uwagę na fakt, że lekarz składając wniosek w sprawie upoważnienia do wystawiania zaświadczeń lekarskich (ZUS FZLA) wskazuje miejsca wykonywania zawodu. ZUS prowadzi rejestr lekarzy, lekarzy dentystów, felczerów i starszych felczerów, którzy zgłosili w/w wniosek (art. 56 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych. Rejestr ten zawiera m.in. informację o miejscu (miejscach) wykonywania zawodu. Lekarz, lekarz dentysta, felczer i starszy felczer mają obowiązek zawiadamiać ZUS o zmianie miejsca wykonywania zawodu (art. 56 ust. 3 ustawy o świadczeniach pieniężnych). 


a) Czynność o charakterze organizacyjnym
Przedmiotowa kwestia była przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego na skutek inicjatywny Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy. Trybunał co prawda odmówił nadania wnioskowi OZZL dalszego biegu, ale w uzasadnieniu tegoż postanowienia (z 29 listopada 1999 r., sygn. akt: T 28/99) podniósł kilka istotnych kwestii.


W pierwszej kolejności Trybunał wskazał, że przepis art. 58 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o świadczeniach pieniężnych w żadnym swoim sformułowaniu nie stanowi, że to lekarz pracujący w podmiocie leczniczym (na podstawie umowy o pracę) zobowiązany jest do osobistego wysyłania do ZUS-u oryginału wystawionego zaświadczenia lub do osobistego prowadzenia (przechowywania) kopii tych zaświadczeń. W drugiej kolejności Trybunał wskazał, że nie istnieje przepis, który nakładałby na lekarza – pracownika obowiązek osobistego finansowania wydatków związanych z działalnością jego pracodawcy. W ocenie Trybunału brak takiego przepisu musi prowadzić do wniosku, że to na pracodawcy ciąży obowiązek wysyłania oryginałów zaświadczeń oraz przechowywania ich kopii.


Na skutek odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu, OZZL wniósł zażalenie na w/w postanowienie, czego konsekwencją było wydanie przez Trybunał Konstytucyjny postanowienia z 15 lutego 2000 r., sygn. akt: T 28/99 o nieuwzględnieniu zażalenia. W uzasadnieniu Trybunał wskazał, że: „nie budzi wątpliwości, że wysyłanie wystawionych zaświadczeń oraz ich przechowywanie nie stanowią czynności z zakresu diagnozy i terapii, lecz czynności o charakterze organizacyjnym, te zaś należą do obowiązków pracodawcy. Okoliczność, że lekarz jest uprawniony i zobowiązany do osobistego wystawiania zaświadczeń, o których mowa, niczego tu nie zmienia.” Trybunał wskazał również, że skarżony przepis należy interpretować z uwzględnieniem innych przepisów funkcjonujących w systemie prawnym, a te prowadzą do wyżej wskazanego wniosku. W postanowieniu tym Trybunał poruszył również kwestię dokumentacji medycznej, o której dalej.


b) Dokumentacja indywidualna
Zaświadczenia, orzeczenia i opinie lekarskie stanowią dokumentację indywidualną zewnętrzną (§ 2 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Zdrowia z 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania – zwanego dalej „rozporządzeniem w sprawie dokumentacji”). Przechowywana kopia zaświadczenia stanowi dokumentację indywidualną wewnętrzną (§ 2 ust. 5 rozporządzenia w sprawie dokumentacji – „w dokumentacji indywidualnej wewnętrznej dokonuje się wpisu o wydaniu dokumentacji indywidualnej zewnętrznej, zawierającego jej dokładny opis, lub załącza jej kopię”).  Obowiązek prowadzenia, przechowywania i udostępniania dokumentacji spoczywa na podmiocie udzielającym świadczeń zdrowotnych, a więc na szpitalu lub przychodni, do której przychodzi pacjent (art. 24 ust. 1 ustawy z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta).
Reasumując należy podkreślić, że w ocenie Trybunału z art. 58 ust. 1 pkt. 1 i 3 ustawy o świadczeniach pieniężnych w oczywisty sposób nie wynika obowiązek lekarza do wysyłania i przechowywania zaświadczeń. Postanowienia Trybunału dotyczyły jedynie lekarzy – pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych na podstawie umowy o pracę. Wskazać należy, iż w dacie wydawania ww. postanowień, ustawa o zawodach lekarza i lekarza stomatologa nie przewidywała takich form prowadzenia praktyk lekarskich, jak to ma miejsce obecnie. Biorąc pod uwagę wyżej wskazaną argumentację należy uznać, że obowiązek wysyłania i przechowywania zaświadczeń spoczywa na podmiocie wykonującym działalność leczniczą, który udziela świadczeń (szpitalu, przychodni), nie zaś na jego pracownikach lub też na lekarzach kontraktowych. Zaznaczyć również należy, że z uwagi na kwestie związane z prowadzeniem dokumentacji medycznej, sytuacja lekarza pracownika oraz lekarza kontraktowego nie różni się w tym zakresie.


III. Konkluzja
W świetle wyżej przedstawionych argumentów należy uznać, że podmiotem zobowiązanym do wysyłania i przechowywania zaświadczeń ZUS ZLA jest podmiot wykonujący działalność leczniczą udzielający świadczeń pacjentom, tzn. pracodawca lub w przypadku umów kontraktowych zleceniodawca.

Ewa Bebłot

Aplikant adwokacki
Kancelaria Radców Prawnych
Niczpan, Trefon, Kozik s.c.