RECENZJA KSIĄŻKI DR. N. MED. MACIEJA KRZANOWSKIEGO „PRIMUM NON NOCE-RE, CZYLI JAK LECZYĆ LEKAMI REFUNDOWANYMI I WIELE EXTRAS”

Pod koniec ubiegłego roku ukazała się książka pt.: „Primum non nocere, czyli jak leczyć lekami refundowanymi i wiele extras. Wskazania, przeciwskazania, dawkowanie, ostrożności, interakcje, ciąża, wpływ na kierowców, działania niepożądane” autorstwa Macieja Krzanowskiego, dr. n. med., specjalisty chorób wewnętrznych i reumatologii, wydana przez Macieja Krzanowskiego i Interfon Sp. z. o. o., Cieszyn 2014.

Nie często, w historii szeroko pojętej erudycji farmakologicznej, lekarz otrzymuje pomoc, która może się stać nieodzowna w jego praktyce. Ta pomoc to zbiór zwięzłych, wyczerpujących i dokładnych informacji o lekach refundowanych, wszystkich ich zaletach, wadach, uzupełniony o komentarze, ujęte w dziale „extras”. Nie ma w naszym piśmiennictwie podobnego wydarzenia !
Autor nie ogranicza się do zebrania suchej wiedzy na temat każdego z leków refundowanych, jak i ich interakcji, ale zaskakuje nadzwyczaj trafnymi uwagami, umieszczonymi w ostatnim rozdziale książki, na stronach _E1 do E₂₂. Te „extras” pozwalają lekarzowi na właściwe dobranie leku (oparte na badaniach o odpowiedniej wiarygodności, E₂₁; oparte na drabinie analgetycznej, E₁₇; metabolizowane przez cytochrom P450, E₂₀), uniknięcie „wpadek” (znacznego nasilenia działania  przez sok grejpfruta, E₂₁;  niebezpieczeństwa hiperkaliemii, E₀₂₎ a nawet na korespondencję (nie zawsze łatwą) z psychiatrą (słowniczek psychiatryczny, E₂₂). Nie ulega wątpliwości, że największą korzyść z książeczki będą mieli lekarze pierwszego kontaktu. U podstaw nowoczesnej farmakologii leży zamiar niesienia pomocy: „więcej pomóc niż szkodzić” (Wstęp Autora). Skoro wszystkie leki są truciznami(„tylko dawka czyni, że dana substancja nie jest trucizną,  dosis sola facit venenum” – Paracelsus) lekarz praktyk tak musi dobierać leki, aby przyniosły więcej pożytku niż szkody. Wobec tego autor, wzorem FDA, kładzie nacisk na szczególne ostrzeżenia, które – kiedy to jest właściwe (na szczęście rzadko) – znajdują się w ramce na początku każdej monografii lekowej. Np. pod hasłem ramipryl (str. 113) w ramce informacja, że lek stanowi śmiertelne zagrożenie dla płodu i w przypadku stwierdzenia ciąży należy go natychmiast odstawić. Wszystkie dostępne na rynku indeksy leków, lub charakterystyki z internetu nie informują w pierwszej linijce o tym zagrożeniu, przeciwnie, dopiero w  punkcie 4.6, w gęstym tekście, posiana jest informacja, że„w przypadku stwierdzenia ciąży należy natychmiast przerwać stosowanie inhibitorów ACE”. Ponadto, przez odpowiednie wytłuszczenia Autor podnosi znaczenie niektórych niebezpieczeństw, na jakie narażony może być pacjent. Informacje o lekach, nie tak jak w indeksach lekowych, stają się przez to osobiste, tak jakby Autor mówił „tutaj uważaj, ten szczegół jest niebezpieczny”. Moim zdaniem właśnie to narzucenie swojej wizji bezpiecznego i skutecznego leczenia jest największym atutem tej książki. Jestem głęboko przekonany, że praktykujący lekarz  wyniesie z tej lektury olbrzymią korzyść.

Prof. dr hab. n. med. Jacek Spławiński
            farmakolog kliniczny


Recenzja pochodzi ze strony internetowej: http://www.lekirefundowane.eu/?recenzje-opinie,20
 

Recenzja dr. n. med. Macieja Krzanowskiego dostępna jest na stronie internetowej: www.lekirefundowane.eu