LEKARZ, INSTYTUCJA I ETYKA

W trakcie posiedzenia Okręgowej Rady Lekarskiej w Katowicach w dniu 13 stycznia br. odbył się panel dyskusyjny pt.: „Artykuł 61 Kodeksu Etyki Lekarskiej – widziany z wielu perspektyw”.
Art. 61 stanowi, że „ Lekarz urzędu państwowego, samorządowego lub jakiejkolwiek instytucji publicznej lub prywatnej powinien rzetelnie wypełniać zobowiązania zaciągnięte wobec tych instytucji; jednak lekarz nie powinien spełniać poleceń pracodawcy sprzecznych z zasadami etyki i deontologii lekarskiej”.

W panelu i dyskusji na ten temat wzięli udział: dr n.med. Jacek Kozakiewicz - Prezes ORL w Katowicach, mec. Roman Kusz – V-ce Dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Katowicach, mec. Ryszard Ostrowski – Dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych w Katowicach, dr hab. n. med. Andrzej Wojnar – Przewodniczący Komisji Etyki Naczelnej Rady Lekarskiej. Obok członków ORL i jej Komisji Etyki Lekarskiej nie zabrakło także Prezesa NIL dr n. med. Macieja Hamankiewicza, a także przedstawicieli Okręgowych Izb Lekarskich z Wrocławia, Opola, Częstochowy i Bielska-Białej. Obecny był także dr n. med. Jerzy Dosiak z Polskiego Towarzystwa Lekarskiego oraz dr n. med. Igor Radziewicz – Winnicki były podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia. Panel moderował dr hab. n. med. Jarosław Markowski – Przewodniczący Komisji Etyki Lekarskiej ŚIL.
  Wypowiadający się paneliści rozwinęli temat konieczności zmian lub uchylenia obowiązujących obecnie zapisów kodeksu w ocenie prawników. Analizowano też podobieństwa i różnice w etyce zawodu lekarza, radcy prawnego i adwokata oraz potrzebę wielostronnych rozmów o tym problemie. Kolejnym poruszanym problemem był rozdźwięk jaki wg. części rozmówców istnieje między etyką lekarską, a pełnieniem przez lekarza funkcji publicznej.
Po panelu odbyła się dyskusja z udziałem zaproszonych gości. Toczyła się ona m. in. wokół problemu zmian Kodeksu Etyki Lekarskiej. Prezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Katowicach dr n. med. Jacek Kozakiewicz przedstawił argumenty przeciwko dalszej, postępującej inflacji prawa w Polsce, na rzecz jego precyzyjnego zapisywania. Stwierdził , że „dzisiaj trzeba się przeciwstawić zamazywaniu i relatywizacji pojęć”.
„Powstaje bardzo wiele prawa pisanego. Obecni tutaj prawnicy liczą to na dziesiątki tysięcy stron. Rocznie "produkujemy " ponad 20 tysięcy stron aktów prawnych, a mimo to pojawiają się wnioski, że tego prawa tak jakby brakuje, że chcemy kolejnych zapisów. A one są niepotrzebne, bo prawo nie ma zastępować wszystkiego”- mówił dr n. med. J. Kozakiewicz. Stwierdził również, że „obecny Kodeks Etyki Lekarskiej jest dobrym dokumentem który pozwala lekarzom polskim na zachowanie należnej autonomii (…) która jest niezwykle przydatna z punktu widzenia chorego, dla dochowania najważniejszej kodeksowej reguły "Salus aegroti suprema lex esto”.
Pogląd ten podzielił Przewodniczący Komisji Etyki Naczelnej Rady Lekarskiej dr hab. n. med. Andrzej Wojnar.  Według niego „art. 61 jest dobrze, w miarę precyzyjnie sformułowany. Funkcjonuje i nie trzeba go zmieniać.”  Komisja Etyki NRL przeważającą większości głosów uchwaliła stanowisko, że kodeks obecnie zmian nie wymaga, a ewentualna nowelizacja powinna być poprzedzona długą debata intelektualną i całościową analizą.
  Środowisko medyczne nie jest jednak w tej kwestii jednomyślne. Były podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia dr n. med. Igor Radziewicz – Winnicki jest zwolennikiem zmian. Według niego „ kodeks lekarski jest w tej chwili zupełnie niemy i nie przewiduje konfliktów etycznych, których nastręcza nam rozwój cywilizacyjny, rozwój nowoczesnych technologii, rozwój badań genetycznych ”.
   Mec. Ryszard Ostrowski Dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych w Katowicach zaproponował rozwiązanie tego problemu w postaci zawieszenia wykonywania zawodu przez lekarza na czas pełnienia funkcji publicznej. Wtedy zostałaby zdjęta z niego odpowiedzialność za przestrzeganie Kodeksu Etyki Lekarskiej. Mimo różnych głosów na ten temat dr n. med. Mieczysław Dziedzic - członek ORL w Katowicach stwierdził, że  propozycja czasowego wyłączenia menadżerów służby zdrowia, dyrektorów szpitali czy ministrów jest do rozważenia.  „To trudna sprawa, ale dylemat czy drogo leczyć dzieci na jednym oddziale pozbawiając oddział onkologii dziecięcej funduszy czy wszystkim dać równo czyli nic, i sparaliżować  dwa oddziały to jest problem nie tylko lekarski. Czasami należy to do kompetencji dyrektora szpitala, który też jest lekarzem” - mówił dr n. med. M. Dziedzic.
   Prezes ORL w Katowicach poruszył też kwestię godzenia propaństwowych poglądów i propaństwowej działalności z misją zawodu czy wartościami etycznymi. „ Prawo naturalne (…) jest nadrzędne wobec prawa państwowego nawiązuje bowiem do godności człowieka, powszechnego dobra i sprawiedliwości społecznej, a nie dążenia władzy lub pseudo-władzy do zaspokojenia własnych, doraźnych interesów” - argumentował dr n.med. J .Kozakiewicz. Przykłady takich postaw wskazali podczas panelu dziekani samorządów adwokackiego i radców prawnych.