Środowisko medyczne wraz ze środowiskiem prawniczym, starają się podkreślić znaczenie opinii biegłego w procesach cywilnych i karnych, a także kluczowej roli, jaką odgrywa właściwy wybór biegłego, któremu organ prowadzący postępowanie (prokurator, sąd) zleca jej wydanie.W tym celu organizowane są między innymi odpowiednie szkolenia, warsztaty i konferencje. Jedna z nich odbyła się 8 czerwca 2018 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego.Zorganizowali ją: Uniwersytet Śląski, Śląski Uniwersytet Medyczny, Śląska Izba Lekarska, Okręgowa Rada Adwokacka w Katowicach i Samorząd Doktorantów SUM. To IV Śląska Konferencja Medyczno-Prawna, która w tym roku ma swoje dwie odsłony – czerwcową i październikową.
„Często opinia biegłego sądowego jest tożsama z wyrokiem, poczucie jego odpowiedzialności jest więc bardzo wysokie”.– powiedział podczas rozpoczęcia konferencji mec. Roman Kusz Dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Katowicach.
I cześć IV Śląskiej Konferencji Medyczno-Prawnej podzielona została na trzy sesje: prawniczą, medyczną i interdyscyplinarną.
Pierwszą sesję otworzyła dr hab. Kinga Flaga-Gieruszyńska wykładem „Znaczenie opinii i opiniowania w procedurach prawnych.” Poruszony został w nim, między innymi, temat relacji pomiędzy organem sądowym a biegłym. Sąd nie może wymagać od biegłego, by poszukiwał faktów, ma je otrzymać od organu procesowego i je rzetelnie ocenić. Dr Aleksandra Klich w swoim wystąpieniu „Aspekty opiniowania w procedurze cywilnej” mówiła o błędach pojawiających się w opiniach biegłych i wskazywała ich źródła.
Ten temat poruszył także w kolejnym panelu dr hab. n. med Robert Pudlo. Zwrócił uwagę na niskie wynagrodzenia i natłok pracy, wynikający z braku dostatecznej liczby biegłych. Dobry biegły powinien, w jego ocenie, unikać rozwlekłości i manieryczności, nie powinien także pomijać niektórych źródeł informacji, przekraczać swoich kompetencji formalnych i cechować się brakiem asertywności. By unikać wymienionych błędów należy organizować spotkania biegłych i prawników, tworzyć grupy robocze, wzajemnie się edukować, poprawić komunikację nieformalną i – przede wszystkim - podwyższyć wynagrodzenia biegłym.
W drugiej sesji konferencji poświęconej opiniowaniu sądowo-lekarskiemu z punktu widzenia lekarzy, wzięli udział także prof. dr hab. n. med. Aleksander Sieroń - który poruszył wątek nierównej dostępności do nowoczesnych technologii stosowanych w medycynie, w aspekcie ustawowego obowiązku wykonywania zawodu lekarza w sposób zgodny z aktualną wiedzą medyczną i dostępnymi lekarzowi metodami oraz środkami rozpoznawania i leczenia chorób,a także dr hab. n. med. Halina Borgiel-Marek – która omówiła specyfikę opiniowania w sprawach stomatologicznych.
W sesji interdyscyplinarnej połączono doświadczenia medyków i prawników. O aspektach dobrej opinii biegłego mówił mgr Jakub Hanc. Prokurator Ireneusz Kunert, który kieruje pracami VII Samodzielnego Działu ds. Błędów Medycznych przy Prokuraturze Regionalnej
w Katowicach, podzielił się swoim doświadczeniem związanym ze współpracą z biegłymi. Jego zdaniem duże znaczenie ma sposób formułowania pytań do biegłych, często są one zbyt zawiłe i rozbudowane. Prokurator Ireneusz Kunert podziękował również Śląskiej Izbie Lekarskiej za działania podejmowane na rzecz pozyskania wykwalifikowanych biegłych z zakresu medycyny.
Prezes Śląskiej Izby Lekarskiej dr n. med. Tadeusz Urban poruszył kwestie błędu medycznego. Podkreślił, że najważniejsze, by nie dochodziło do przewlekłości. Jest ona niekorzystna dla wszystkich stron postępowania i wywołuje długotrwały stres: „Lekarz, który ma problem, jest podejrzany o popełnienie błędu medycznego powinien mieć pewność, że jego praca będzie prawidłowo oceniona przez uczciwego człowieka, który ma dostateczną wiedzę i wolę, żeby opiniować. Trzeba pomagać w znalezieniu sprawnych biegłych sądowych, tak by szybko te sprawy doprowadzać do finału – bez względu na to,jaki będzie on dla oskarżonego lekarza.” Dr Tadeusz Urban jest inicjatorem powstałego przed kilkoma laty prekursorskiego w skali kraju zespołu ds. opiniowania sądowo-lekarskiego w sprawach odpowiedzialności zawodowej i karnych w Śląskiej Izbie Lekarskiej. Zespół pośredniczy w poszukiwaniu, na prośbę prokuratury lub sądu, lekarza specjalisty, który będąc ekspertem w danej dziedzinie medycyny, zostaje powołany jako biegły do sporządzenia opinii, najczęściej nie będąc biegłym wpisanym na listę biegłych sądowych. Powyższa współpraca samorządu lekarskiego z organami wymiaru sprawiedliwości daje gwarancję napisania opinii w sprawie o tzw. „błąd medyczny” przez wybitnego fachowca – lekarza praktyka - posiadającego wiedzę i wymagane doświadczenie z zakresu, którego dotyczy opiniowanie.
Dr Stefan Kopocz, Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej w Katowicach, podkreślił brak narzędzi rzetelnej weryfikacji kwalifikacji biegłego przez sąd. By zostać biegłym w Polsce wystarczy:
- być osobą korzystającą z pełni praw cywilnych i obywatelskich
- ukończyć 25 lat
- posiadać teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne w danej dziedzinie
- mieć rękojmię należytego wykonywania obowiązków biegłego
- wyrazić zgodę na ustanowienie biegłym.
Październikowa odsłona konferencji będzie w całości poświęcona zagadnieniom związanym z błędem lekarskim.