ProMedico PS Pismo Śląskiej Izby Lekarskiej w Katowicach kwiecień 2019 nr 258

Pro Medico • kwiecień 2019 10 Tajemnicą objęte jest zarówno słowo pisane (dokumentacja medyczna), jak i wyrażone w rozmowie (informacja o sta- nie zdrowia przekazywana odpowiedniej osobie). Każda z tych tajemnic objęta jest odrębną regulacją i w przypadku koniecz- ności przekazania jej właściwemu podmio- towi, lekarz winien znać zasady, jakie nale- ży w danej sytuacji zastosować. DOKUMENTACJAMEDYCZNA Informacje zawarte w dokumentacji medycznej objęte są tajemnicą lekarską. Tym samym, każdorazowo udostępniając dokumentację medyczną należy zweryfi- kować czy jest taka możliwość, tj. czy ist- nieje podstawa, w tym przepis obowiązu- jącego prawa, dająca możliwość uzyskania dostępu do tej dokumentacji przez osobę/ podmiot występujący. Podmiotami, które są uprawnione do dokumentacji medycz- nej pacjenta, oprócz samego zaintere- sowanego, są przedstawiciel ustawowy lub osoba upoważniona przez pacjenta. Ta ostatnia może zostać wskazana przez pacjenta w oświadczeniu, które ten wypeł- nia przy okazji pierwszej wizyty u lekarza. W przypadku wniosku o udostępnienie dokumentacji medycznej przez daną oso- bę, należy zweryfikować czy jest osobą upoważnioną przez pacjenta. Te same zasady obowiązują w przypadku śmierci pacjenta – wtedy dokumentacja medycz- na jest udostępniana osobie upoważnio- nej przez pacjenta za życia lub osobie, która w chwili zgonu pacjenta była jego przedstawicielem ustawowym. Ostatnia nowelizacja ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta wprowadziła możliwość udostępnienia dokumentacji medycznej osobie bliskiej, chyba że udo- stępnieniu sprzeciwi się inna osoba bliska lub sprzeciwił się temu pacjent za życia. Kwestie sporne między osobami bliski- mi rozstrzygać mają sądy powszechne. Podobnie jak przypadki, gdy pacjent za życia sprzeciwił się udostępnieniu doku- mentacji medycznej, a jest ona niezbędna osobie bliskiej. W takiej sytuacji sąd będzie badać czy zachodzi, któraś z ustawowych przesłanek, przemawiająca za udostępnie- niem dokumentacji medycznej. Dodatkowo, ustawa o prawach pacjen- ta i Rzeczniku Praw Pacjenta przewiduje w art. 26 ust. 3 katalog podmiotów, którym należy udostępnić dokumentację medycz- ną. Także ustawy szczególne (np. ustawa o działalności ubezpieczeniowej) mogą zawierać przepisy dotyczące udostępnia- nia dokumentacji medycznej. Każdorazo- wo, w przypadku wniosku danego pod- miotu/instytucji należy zweryfikować czy jest uprawniony do uzyskania dokumen- tacji medycznej. Pozytywne zweryfikowa- nie danej osoby lub podmiotu, pozwala przejść do kolejnego etapu – ustalenia sposobu, w jakim nastąpi udostępnienie. W tym zakresie pomocna będzie ustawa o prawach pacjenta określająca następu- jące możliwości: wgląd do dokumentacji medycznej, w tym do baz danych – gdy dokumentacja prowadzona jest w formie elektronicznej, sporządzenie jej wycią- gu, odpisu, kopii lub wydruku; wydanie oryginału za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzysta- niu; udostępnienie za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej oraz na informatycznym nośniku danych. Zwracam uwagę, że co do zasady nie jest możliwe wydanie pacjentowi oryginału dokumentacji medycznej. Oryginał może uzyskać organ władzy publicznej albo sąd powszechny, a także można go wydać wprzypadku gdy zwłoka wwydaniu doku- mentacji mogłaby spowodować zagroże- nie życia lub zdrowia pacjenta. Po ustaleniu sposobu udostępnienia doku- mentacji medycznej, należy zastanowić się nad pobraniem opłaty za tę czynność. Jej wysokość uzależniona jest od sposobu udostępnienia i stanowi wskazany usta- Tajemnica lekarska w praktyce Przy okazji konsultacji prawnych, w naszych rozmowach z lekarzami bardzo czę- sto wraca temat tajemnicy lekarskiej. Mimo wielu analiz i artykułów na ten temat, także w „Pro Medico”, pozostaje on aktualny. Lekarz, który wykonuje swój zawód, zawsze powinien zwracać szczególną uwagę na sprawy objęte tajemnicą. Nigdy nie powinna umknąć ona z pola widzenia. wą o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta procent przeciętnego wynagro- dzenia. Niewykluczone są też sytuacje, gdy podmiot z mocy przepisów szczególnych będzie zwolniony z opłat. Tym samym, w przypadku konieczno- ści wydania dokumentacji medycznej należy odpowiedzieć sobie na trzy pyta- nia: komu, w jaki sposób i ewentualnie – za jakim wynagrodzeniem możliwe jest udostępnienie dokumentacji. Przeprowa- dzenie takiego krótkiego testu pozwoli w sposób bezpieczny dla lekarza przeka- zać dokumentację medyczną. W każdym takim przypadku należy mieć na uwadze, że dokumentacja medyczna to też infor- macje objęte tajemnicą lekarską. Udostęp- nienie dokumentacji osobie nieuprawnio- nej naraża lekarza na odpowiedzialność, w tym odpowiedzialność zawodową. W tym zakresie należy także pamiętać, że również procedura karna zawiera szcze- gólną regulację w tym zakresie. Kodeks postępowania karnego określa, że w kwe- stii wykorzystania dokumentów zawiera- jących tajemnicę zawodową, jako dowo- dów w postępowaniu karnym, stosuje się odpowiednio przepis dot. zwalniania z tajemnicy. Jednakże w postępowaniu przygotowawczym o wykorzystaniu, jako dowodów, dokumentów zawierających tajemnicę lekarską decyduje prokura- tor. Wskazanej regulacji nie należy mylić z sytuacją, gdy zachodzi konieczność złożenia zeznań. Wtedy bowiem z płasz- czyzny tajemnicy lekarskiej zawartej Fot. Grażyna Ogrodowska Pacjent wychodzi ze szpitala. A lekarz... „Cokolwiek przy leczeniu albo też poza leczeniem w życiu tych ludzi ujrzę lub usłyszę, przechowam to wmilczeniu..”