ProMedico PS Pismo Śląskiej Izby Lekarskiej w Katowicach czerwiec 2019 nr 260

Pro Medico • czerwiec 2019 6 Z TEKI RZECZNIKA Jeszcze raz o internecie Wg Wikipedii internet (skrót z ang. inter- network , dosłownie „między-sieć” ) – to ogólnoświatowy system połączeń między komputerami, określany również jako sieć sieci. W znaczeniu informatycznym internet to przestrzeń adresów IP przydzielo- nych hostom i serwerom, połączonym za pomocą urządzeń sieciowych, takich jak karty sieciowe, modemy i koncentra- tory, komunikujących się za pomocą pro- tokołu internetowego z wykorzystaniem infrastruktury telekomunikacyjnej. Rozwój internetu świadczy o postę- pach technologicznych i rozwoju społe- czeństw z ich różnorodnością kulturową i poglądową. Internet umożliwił jego użytkownikom, czyli chyba wszystkim, prowadzenie dyskusji na różnych forach, zapewnił dostęp do radia i telewizji, skle- pów internetowych, bankowości, gier, publikacji naukowych i popularnych, telekonferencji i wielu innych usług. Rozwój internetu, niestety, przyczynił się też do powstania zachowań pato- logicznych i chorobowych, takich jak uzależnienie od internetu i cyberchon- dria. Powszechność tej formy komuni- kacji z jednej strony ma oddziaływania pozytywne, np. wymiana informacji, ale rodzi też sporo zjawisk niepożądanych. Powstała nawet pewna forma interneto- wego savoir-vivre ( netykieta ). Wielu użytkownikom sieci wydaje się, że pozostają w niej anonimowi, a każdy wpis będzie można w każdej chwili usu- nąć bez pozostawienia śladu. Nic bardziej mylnego. Powszechność internetu obserwuje się również pośród lekarzy. I o ile najczęściej służy imdo informowania o swojej działal- ności czy wymiany doświadczeń lub roz- powszechniania nowości w medycynie, to, niestety, coraz częściej obserwuje się też zachowania naganne, które narusza- ją zasady wykonywania zawodu lekarza. Chodzi np. o zachowania lekarzy, którzy podają na swoich stronach nieprawdziwe informacje o swoich kwalifikacjach, hej- towanie, itp. Lekarz w internecie najczęściej jest ofiarą tzw. hejtu, ale nierzadko sam hejtuje lub wdaje się z hejterami w dyskusję, która lekarzowi po prostu nie przystoi. Należy jednak rozróżnić hejt od (nawet krytycz- nej) opinii. Lekarze wykonują zawód zaufania publicznego, co wiąże się ze swobodą wyrażania przez innych opinii (również publicznych) na temat ich pracy. Nikt nie może zabronić pacjentom wyrażenia Temat nieprawidłowych zachowań lekarzy w sieci opisywanych w skargach jest coraz częstszy, a wydaje się, że takich skarg będzie więcej. swojego zdania. Opinie rzetelne, odno- szące się do jakości świadczonych usług – są tak naprawdę sprzymierzeńcami lekarzy. Z badań wynika, że olbrzymi odsetek pacjentów szukających specjalisty, do któ- rego chcą się udać, korzysta z opinii zawar- tych na portalach internetowych. Hejt według definicji słownikowej to „ obraźliwy lub agresywny komentarz zamieszczony w internecie”. Hejtowanie polega na „szyderczej i często niemery- torycznej, ale za to emocjonalnej, ocenie pewnych zjawisk lub osób; znieważaniu tych osób – również przy pomocy wulgary- zmóworaz epatowaniu agresją i sianiu nie- nawiści” (Maria Brzezińska-Walaszczyk). Udział lekarza w dyskursie na takim poziomie może nieść za sobą reperkusje prawne. Temat nieprawidłowych zachowań leka- rzy w sieci opisywanych w skargach jest coraz częstszy, a wydaje się, że takich skarg będzie więcej. Chcemy się przygoto- wać, by właściwie definiować zachowania lekarzy i odpowiednio na nie reagować. W kwietniu br. OROZ, OSL i Komisja ds. Etyki zorganizowały szkolenie, mające na celu omówienie zjawiska, jakim jest niewłaściwe zachowanie lekarzy w sieci. Wykłady prof. Alicji Gałązki , dr Gabrieli Muś i mec. Katarzyny Różyckiej doty- czyły z jednej strony aspektu psycholo- gicznego takich zachowań, a z drugiej odpowiedzialności karnej i zawodowej. Jak wynika z materiałów, jakim dyspo- nuje OROZ, najczęściej spotykamy się z wpisami internetowymi, które poda- ją nieprawdę, znieważają, zniesławiają, naruszając tym godność wykonywanego zawodu. Lekarze muszą mieć świadomość odpo- wiedzialności za dokonane wpisy i tego, że w internecie nie są anonimowi. Niewłaściwy wpis w internecie, naruszają- cy przepisy i zasady wykonywania zawo- du, może skutkować odpowiedzialnością cywilną, karną czy zawodową. Ustalenie autorówwpisóww ramach obo- wiązujących przepisów nie jest trudne. Dr Stefan Kopocz Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej