ProMedico PS Pismo Śląskiej Izby Lekarskiej w Katowicach grudzień 2018/ styczeń 2019 nr 255

13 Pro Medico • grudzień 2018 / styczeń 2019 Alicja van der Coghen: Kiedy podjął Pan decyzję, by zostać lekarzem? Profesor Mieczysław Chorąży: Jestem „Podlasiakiem”, pochodzę ze wsi. Na Pod- lasiu w 1941 r. szalała epidemia tyfusu plamistego. W mojej małej wiosce zmarło kilkanaście osób, moja Mama opiekowała się chorymi i też się zaraziła. Asystowałem jej śmierci i wówczas podjąłem decyzję, że będę lekarzem, chciałem zwalczać cho- roby zakaźne. To był dla mnie ciężki rok, na Wielkanoc zmarł mój Ojciec, Mama kil- kanaście dni przed Bożym Narodzeniem. – Jak udało się Panu przeżyć trudny czas wojny? – Wskutek działań wojennych Polska straciła olbrzymi majątek. Szacuje się, że po 1939 r. w Polsce zniszczono ok. 55% majątku szpitalnego; 352 szpitale, 29 sanatoriów, 24 zdrojowych zakładów leczniczych, 47 zakładów ubezpieczeń społecznych, 778 ośrodków zdrowia i ambulatoriów, 1450 gabinetów denty- stycznych. W Warszawie żyło się ciężko, było zimno i doskwierał głód. Działały szpitale i przychodnie, ale wiele leków było niedostępnych. Państwowy Zakład Higieny produkował szczepionki przeciw tyfusowi plamiste- mu, do czego były potrzebne hodowle wszy. Wielu młodych ludzi zgłaszało się, by zostać karmicielami wszy. Insekty były zamykane w pudełkach mających jedną ściankę z siateczki i raz dziennie, na około pół godziny przykładane do uda. To miej- sce było bardzo podrażnione i okropnie swędziało. Ale w zamian ze te niedo- godności karmiciele wszy mogli czuć się w miarę bezpieczne, mieli dodatkowe kartki na żywność, dowody honorowane przez Niemców, z adnotacją, że pracują na rzecz państwa niemieckiego. Te doku- menty chroniły przed aresztowaniem i wywózką. Szczepionki na tyfus plamisty były też potajemnie przesyłane do obo- zów koncentracyjnych, tam szczepili nimi osoby ważne dla państwa polskiego. – Walczył Pan w Powstaniu Warszaw- skim. Jak Pan zapamiętał ten czas? – Byłem żołnierzem Armii Krajowej Puł- ku „Baszta”, który walczył na Mokotowie. W Powstaniu Warszawskim brało udział ok. 8 tysięcy medyków: lekarzy, farma- ceutów, pielęgniarek, sanitariuszek. W szpitalach pracowało 500 lekarzy, Rozmowa z Profesorem Mieczysławem Chorążym Wierzę w los i przeznaczenie Prof. dr hab. n. med. Mieczysław Chorąży, wybitny naukowiec, lekarz onkolog, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, pseudonim „Grom”, doktor honoris causa dwóch polskich uczelni, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk i członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności, wieloletni kierownik Zakładu Biologii NowotworówwCentrumOnko- logii w Gliwicach, Kawaler Orderu Orła Białego. W 2018 r. został laureatem nagrody „Lux ex Silesia” i otrzymał najwyższe wyróżnienie Śląskiej Izby Lekarskiej –Wawrzyn Lekarski. Fot. Alicja van der Coghen