ProMedico PS Pismo Śląskiej Izby Lekarskiej w Katowicach kwiecień 2019 nr 258

19 Pro Medico • kwiecień 2019 Według definicji FDI, zdrowie jamy ust- nej to integralna część szeroko pojętego zdrowia ogólnego. Nie ogranicza się tyl- ko do zdolności mówienia, smakowania, żucia, przełykania bez odczuwania bólu lub jakichkolwiek innych dolegliwości. Wyzna- cza także jakość życia. Równocześnie też ma związek z wystąpieniem i przebiegiem szeregu chorób ogólnych. Zdrowie jamy ustnej postrzegane jest więc dzisiaj jako piękny uśmiech, dobre samopoczucie, a tak- że poprawa ogólnego stanu zdrowia. Tego- roczne obchody Światowego Dnia Zdrowia Jamy Ustnej, zgodnie z sugestiami inicjatora (FDI), koncentrują się m.in. na negatywnym wpływie cukru, nadużywanego w codzien- nej diecie przez cywilizowane społeczeń- stwa, na zdrowie zębów. Cynicznie, ale tylkowkontekście prowokacji, określić je więc można w tym roku jako cał- kiem słodkie obchody... A czy nadmierne spożycie cukru w diecie dotyczyć powinno stomatologa wyłącznie w związku ze wskaźnikiem PUW? Markerem nadmiernej konsumpcji cukru jest otyłość. Ta na świecie podwoiła się od 1980 r. Dzi- siaj, to konsekwencja numer 5 na świato- wej liście przyczyn zgonów. 65% światowej populacji żyje w krajach, gdzie otyłość/ nadwaga zabijają więcej ludzi niż niedo- waga (głód)! W Europie ponad 50% osób ma nadwagę lub cierpi na otyłość. Otyłość to pośród innych, czynnik ryzyka cukrzycy typu 2. Ta w sposób bezpośredni wiąże się ze zdrowiem jamy ustnej. Stanowi ryzyko zapalenia przyzębia, zaburzonego gojenia ran po ekstrakcjach (i innych zabiegach chi- rurgicznych), wywoduje zaburzenia smaku, grzybicę, zespół pieczenia jamy ustnej, kom- plikacje podczas procesu osteointegracji implantów zębowych. Warto jednak ujrzeć w otyłości jeszcze cał- kiem inne, kryjące się, jej oblicze… Osoby otyłe mają bardzo mocno rozwiniętą tkan- kę tłuszczową pod śluzówką jamy ustnej, szczególniewokolicy policzkóworaz języka, co wraz z gorszym utrzymaniem rękojeści przyborów do higieny, redukcją ruchów nadgarstka (poprzez otyłość ramion, dło- ni, zwiotczenie mięśni), stwarza poważne zagrożenie dla prawidłowego utrzymania higieny jamy ustnej. U osób otyłych istnieje też tendencja do oddychania ustami oraz zmniejszony jest przepływ śliny, co niewąt- pliwieprzekłada się namiejscowepogorsze- nie zdrowia. Promowany w naszym kręgu kulturowym kult smukłej sylwetki sprawia, iż osoby otyłe, czując się dyskryminowane, często cierpiąc na depresję, izolują się i ich kontakt także z gabinetem stomatologicz- nym jest ograniczony do sytuacji bólowych. Gorsze są także, lub całkowicie brak u takich osób standardów zachowań prozdrowot- nych. Te wszystkie, wymienione powyżej, niewątpliwie nie sprzyjają u osób otyłych zdrowiu jamy ustnej, wkontekście ogólnym. Pozostaje jednak jeszcze jeden aspekt: nie- dostosowanie naszych gabinetów do coraz większej liczby osób z nadwagą i otyłych. Dyskomfortowe krzesła w poczekalni, małych gabarytów toalety, schody do poko- Nie tylko dla stomatologów – bo m.in. o cukrze i pacjencie z otyłością Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej w wymiarze XXL 20 marca obchodzony jest (od 2013 r.) z inicjatywy FDI (World Dental Federation) Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej. Takie ,,stomatologiczne Walentynki’’. Bo czy po- trzeba nam, lekarzom stomatologom dnia, aby mówić o zdrowiu jamy ustnej? My roz- mawiamy o tym z naszymi pacjentami każdego dnia, przez cały rok! W sumie więc można by spuentować: ,,Dziękuję, nie obchodzę!” A jednak… Nasze gabinety nie są dostosowane do coraz większej liczby osób z nadwagą i otyłych. Dyskomfortowe krzesła w poczekalni, małych gabarytów toalety, schody do pokonania, sam fotel i unit… nania aby dostać się do gabinetu. Także sam fotel oraz unit nie sprzyjają nam samympra- cy przy pacjencie z otyłością. Ostatnie dane GUS mówiące, iż ,,Polacy słodzą mniej, ale spożywają więcej cukru dodanego do żywności’’, wraz z powro- tem do sklepików szkolnych niezdrowych przekąsek, ogromem reklam emitowanych w mediach, które stosują wyrafinowane metody manipulacji, aby skłonić do spo- żywania słodyczy, każą z dużym sceptycy- zmem podchodzić do skuteczności meryto- rycznych kampanii środowisk medycznych, bez współudziału i zaangażowania środo- wisk politycznych i rządowych. Chociaż…. jako społeczeństwo jesteśmy już przeszkole- ni z pracy u podstaw, realizowanej w epoce pozytywizmu wXIXwieku. Dr n.med. AgnieszkaA.Pawlik Fot. Chroma Stock Otyłość i nadwaga zabijają więcej ludzi, niż głód