ProMedico PS Pismo Śląskiej Izby Lekarskiej w Katowicach lipiec/sierpień 2019 nr 261

13 Pro Medico • lipiec / sierpień 2019 Z punktu widzenia lekarza Z perspektywy doświadczenia życiowego trudno założyć, iż podejście do konkretnej grupy zawodowej będzie „łagodniejsze”. Gdyby lekarze mieli być wyjątkiem od reguły, to nie ma przeszkód, aby dotyczący tylko ich zapis do kodeksu karnego wprowadzić. medialnych, które skupiają na sobie uwa- gę mediów i opinii publicznej, która żąda „sprawiedliwości”, za którą kryje się suro- wa kara. Trudno mówić o rykoszecie, który uderza w lekarzy, także w kontekście statystyk. W zeszłym roku Prokuratura Krajowa opublikowała dane dotyczące prowadzo- nych w całym kraju postępowań karnych w sprawach o błąd medyczny. Dane te, stanowią porównanie z lat 2016 i 2017. Wynika z nich, że między 2016 a 2017 r. nastąpił zauważalny wzrost liczby pro- wadzonych postępowań karnych doty- czących błędów medycznych (z 4963 do 5678) . Z danych wynika ponadto zmiana w zakresie szczebla, na jakim toczą się sprawy o błąd medyczny. Zazwy- czaj sprawami dotyczącymi przestępstw z udziałem personelu medycznego zaj- mowały się prokuratury rejonowe, czyli te najniższego szczebla. Rok temu czę- ściej prowadzone były już na poziomie wyższym. Przez prokuratury okręgo- we prowadzonych w 2017 roku było o 78 proc. więcej spraw dotyczących błędu medycznego niż rok wcześniej. Z drugiej strony błąd medyczny wcale nie musi być kwalifikowany jako nieumyśl- ne spowodowanie śmierci. Często błędy lekarskie traktowane są jako sprowadze- nie bezpośredniego niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia człowieka. Wtedy możliwe jest orzeczenie grzywny lub ograniczenia wolności. Ponadto kara jednego roku nadal będzie mogła być orzekana w zawieszeniu. Każdorazowo decydujące będą więc okoliczności danej sprawy. Tym bardziej, że wskazane dane nie wykazują, jakie wyroki wydawały sądy w sprawach o błędy medyczne. Pytanie zasadnicze, tak w odniesieniu do art. 155 k.k., jak również całej polityki karnej, brzmi: czy surowsze kary powodują automatyczny spadek przestępstw? Otóż według statystyk nie. Realny spadek prze- stępczości powoduje dopiero nieuchron- ność kary. Podobnie będzie z lekarzami. Zaostrzenie sankcji za błąd medyczny nie spowoduje, że lekarze przestaną popeł- niać błędy. Bo z definicji, błąd medyczny jest przecież nieświadomy i niezamierzo- ny. Co najwyżej, młodsi lekarze świadomie zaczną unikać wyboru ryzykownych spe- cjalizacji. Ot, błędne koło... adw. Roman Kusz Wprawdzie w XXI w. z „cudami” nowych technologii spotykamy się na co dzień, ale trudnouwierzyć, żewtakważnej sfe- rze, jak ratowanie zdrowia i życia – czło- wiek (tu: lekarz) w wielu przypadkach jest bezradny. A roszczeniowość wobec lekarzy rośnie równolegle do troski o własne bezpieczeństwo zdrowotne. Oczekiwania społeczeństwa wobec służ- by zdrowia są coraz wyższe i wszyscy wiedzą, na czym polega praca lekarza, lecz to nie powoduje wydatkowania odpowiednio współmiernych środków na ochronę zdrowia, aby poprawić wskaź- niki długowieczności, obniżyć śmiertel- ność i skrócić przebieg chorób. Nikt nie ma obowiązku uczynić więcej, niż może – ultra posse nemo obligatur , ale od lekarzy wymaga się więcej. NIKT NIE JESTWYŁĄCZONY Z PENALIZACJI Prawo usiłuje dominować nad obowiąz- kami zawodowymi lekarzy i skromny- mi możliwościami realizacji powinności wobec pacjentów, a nawet nad sumie- niem lekarskim. Jak wynika z ustawy o zawodzie – sumienie lekarskie jest kategorią nie tylko filozoficzną, ale tak- że prawną, gdyż jest jednym z kryteriów oceny legalności czynności zawodowych i powinno rozszerzająco uzupełniać prze- pisy prawa. Problem dla lekarzy powsta- je wówczas, gdy lekarska moralność i paragrafy kodeksów nie pokrywają się, a nawet są rozbieżne. Nie sposób skody- fikować wszystkich sytuacji klinicznych, wprowadzając expressis verbis nakazy, zakazy i kary dla lekarzy. W żadnym z obo- „Wzrost represyjności przepisów kodeksu karnego budzi uzasadnione obawy w świecie le- karskim” – pisze dr n. med. Mieczysław Dziedzic, specjalista chirurgii ogólnej, dziecięcej i chirurgii klatki piersiowej. Fot. Chroma Stock