ProMedico PS Pismo Śląskiej Izby Lekarskiej w Katowicach lipiec/sierpień 2019 nr 261

27 Pro Medico • lipiec / sierpień 2019 Jazda utartymi szlakami, czyli szerokimi dwupasmowymi drogami, jest komfortowa, bo też i odległości nie są wielkie. Cała wyspa ma 57 na 22 km. Ale zjechanie na malow- nicze ścieżki, którymi powinny chodzić tyl- ko kozy i to młode, ze względu na różnice poziomów, to co innego. Sam wyjazd z Funchal już zapowiada co będzie potem, a zjazd na drogę prowa- dzącą na przełęcz Boca de Encumenada prowadzi stromo pod górę na wysokość 1007 m. n.p.m., pozwalając na spojrzenie z jednego miejsca na południowy i północ- ny brzeg wyspy. Powolny zjazd do Sao Vin- cente , malutkiej miejscowości, której główną atrakcją są groty powulkaniczne z koryta- rzami ciągnącymi się po 1000 m, gdzie stała temperatura to 16-17 st., a płynące strumie- nie o temp. 12-13 st. dają ponoć doskonałe warunki dla dojrzewającegowwodzie lokal- nego wina. (...) WODNE ATRAKCJE Dojazd do Porto Moniz , dawniej określane- go jako koniec świata, rzuca nas w kolejną atrakcję, jaką są naturalne baseny z wodą z Atlantyku. Płatny wstęp do tej atrakcji pozwala sądzić, że utworzone tu baseny ogrzeją się na tyle, by stanowić konkurencję dla 19 st. otwartego morza. Pozory! Woda jest niewiele cieplejsza, tylko brak oceanicz- nej fali powoduje kąpiel bezpieczniejszą. Wracamy do Funchal , wdrapując się na wysokość 1350 m.n.p.m., na płaskowyż Paul da Serra , który pozbawiony jest drzew, pofałdowany, częściowo chroniący się w szybko przepływających ławicach chmur. Wilgoć z chmur i deszcze powodują, że chło- nący jak gąbka płaskowyż jest głównym rezerwuarem dostarczającym słodką wodę wyspie. Podobne laurowce, które są pro- ducentami około 25 litrów wody dziennie. Wodę rozprowadza sieć kanałów zwanych lewadami, budowanymi przez wieki i staran- nie utrzymywanymi przez„levadores” – kon- serwatorów, odkryte przez turystów z powo- du łatwości ich pokonywania (są prawie płaskie) prowadzą do wielu malowniczych miejsc.Warto przejść lewadami, choćby krót- ką Balcoes , która prowadzi do punktu wido- kowego na najwyższe szczyty wyspy. (...) WINOZA 1200 EURO W Funchal poszliśmy do muzeum w starej winiarni rodziny Blandy, która od z górą 200 lat miesza w życiu gospodarczym wyspy, produkując sławne wino Maderę (do miliona litrów rocznie), budując hotele, sprzedając samochody (Toyoty do 2016 r.), ogólnie zajmując się na dużą skalę interesa- mi. Zwiedzanie winiarni jest ciekawe, uzmy- sławia, że tutaj wino nabiera smaku i zapa- chu w wysokich temperaturach (28-34 0 C), i beczkach z dębu, niezmienianych od lat, gdzie dojrzewa przezminimum5 lat i dopie- ro wtedy jest rozlewane do butelek, gdzie zatrzymuje się proces dojrzewania. Najstar- sza beczka rozlana w tym roku pochodziła z 1948 r. , i uzyskano z niej tylko dwie butelki wina na sprzedaż, po 1200 euro każda. ŚCIEŻKIWYKUTE WPIONOWYMZBOCZU Wycieczki piesze poMaderze należą do uda- nych krajobrazowo, ale wyczerpujących fizycznie, ze względu na podzwrotnikowe słońce, palące piechurów. Półwysep de Sao Lorenco przecina ścieżka o niezbyt dużych różnicach wysokości, pro- wadząca do punktu na wschodnim końcu wyspy. Wąska, na całkowicie odkrytym tere- nie. Szlak wytyczony jest tak, by znaleźć się na grani pozwalającej zobaczyć zarówno północny, jak i południowy klif. Obraz war- stwowych skał unaocznia nam wulkaniczne pochodzenie wyspy, a z punktu widokowe- go PicodoFurado sięgamywzrokiemnawie- le kilometrów wokół, poszukując śladów wielorybów na wodzie. Wycieczka ok. trzy- godzinna, niezbyt obciążająca wspinaczką. Dla bardziej wytrwałych jest szlak prowa- dzący z Pico do Areiro na Pico Riuvo , naj- wyższy szczyt Madery. Na pierwszy szczyt dojeżdżamy samochodem, gdzie wita nas ogromna kula osłaniająca radar i restaura- cja. Zaczyna się też 6,5 km szlak wiodący wykutymi w skale stopniami, ścieżkami nad kilkusetmetrowymi urwiskami i tunela- mi. Trud wytyczenia i zadbania o szlak jest ogromny, z powodu budowy geologicz- nej wyspy, gdzie twardy bazalt tworzy żyły w miękkim pumeksie, a podłoże kruszy się i osypuje. Stąd miejscami są schody meta- lowe, niczym drabina, prowadzące prawie pionowo do góry, wyciskające ostatnie poty i przyspieszające oddech z wysiłku. Ścieżki wykute w pionowym zboczu, zabezpieczo- ne poręczą z linki stalowej dają poczucie bezpieczeństwa, choć miejscami widać, że natura radzi sobie z tym kruchym poczu- ciem równowagi, zasypując je spadającymi skałami. Szlak prowadzi w dół 330 m., które trzeba potem pokonać, wchodząc ponow- nie na Pico Riuvo i z powrotem. Ścieżka pozwala zobaczyć niezapomniane widoki na Dolinę Zakonnic, po przeciwnej stronie Dolinę Zimnej Rzeki i panoramę całej wyspy ze szczytu. Idącwciszy spotykamy jaszczurki i ptaki, które nie boją się ludzi. WIECZNYOGRÓD Ogród botaniczny, możliwy do osiągnię- cia dwiema kolejkami linowymi, z centrum PODRÓŻE Na sanki w środku lata Podróżowanie samochodem po Maderze może przysporzyć sporo emocji. Pożycze- nie auta to jedno, a podróże wąskimi dróżkami, o nachyleniu dochodzącym do 32%, to drugie. W naszych górach są o wiele trudniejsze ścieżki, ale i ta nie należy do najłagodniejszych, zaraz też pnie się wyżej…