ProMedico PS Pismo Śląskiej Izby Lekarskiej w Katowicach wrzesień 2018 nr 252

Pro Medico • wrzesień 2018 8 Zasada dot. obowiązku opłacania składki członkowskiej jest prosta. Obowiązek ten wiąże się – jak sama nazwa wskazuje – z członkostwem w izbie lekarskiej, a tech- nicznie rzecz ujmując – z wpisem do reje- stru lekarzy. Zgodnie z ustawą o izbach lekarskich – lekarz, któremu okręgowa rada lekarska przyznała prawo wykonywania zawodu, zostaje równocześnie wpisany na listę członków tej izby. Obowiązkowa przy- należność do samorządu lekarskiego wynika z art. 17 ust. 1 Konstytucji Rzeczy- pospolitej Polskiej. Ustawodawca przyznał NRL kompetencję określenia wysokości składki członkow- skiej w drodze uchwały (art. 39 ust. 1 pkt 11 ustawy o izbach lekarskich). Z przy- wołanej ustawy wynika, że członkowie izby lekarskiej są obowiązani przestrze- gać zasad etyki lekarskiej i stosować się do uchwał organów izb. Stosownie do KEL (art. 59) lekarze powinni wspierać dzia- łalność swego samorządu, którego zada- niem jest zapewnienie lekarzom należnej pozycji w społeczeństwie. W tej sytu- acji obowiązek płacenia przez lekarza składki członkowskiej na rzecz samo- rządu wynika pośrednio z obligatoryj- nej przynależności do samorządu. Nie ulega wątpliwości, że zawinione nie- opłacanie składek na rzecz samorządu lekarskiego stanowi naruszenie zasad ety- ki lekarskiej oraz przepisów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza i jest kwalifikowane jako „przewinienie zawo- dowe” – co jednoznacznie przesądził Sąd Najwyższy (por. postanowienie Sądu Naj- wyższego z dnia 11.02.2016 r., sygn. akt SDI 71/15). Istnieją trzy wyjątki od tej zasady: 1. ukończenie 75 lat; 2. skreśle- nie z rejestru członków okręgowej izby lekarskiej, 3. złożenie oświadczenia o nie- osiąganiu przychodów zarówno z tytułu wykonywania zawodu, jak również ze źró- deł przychodów wymienionych w prze- pisach o podatku dochodowym od osób fizycznych z wyłączeniem emerytury lub renty. Dopiero wystąpienie jednej z ww. okolicz- ności skutkuje zwolnieniem z obowiązku składkowego. Skreślenie z listy członków okręgowej izby lekarskiej następuje na skutek (1) przeniesienia się lekarza do innej okrę- gowej izby lekarskiej; (2) złożenia przez lekarza oświadczenia o zrzeczeniu się prawa wykonywania zawodu lekarza , z wyjątkiem przypadku, gdy przeciwko temu lekarzowi toczy się postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawo- dowej; (3) utraty prawa wykonywania zawodu na skutek utraty obywatelstwa polskiego lub innego państwa człon- kowskiego Unii Europejskiej (jeżeli lekarz nie nabył równocześnie obywatelstwa innego państwa członkowskiego UE) ubezwłasnowolnienia całkowitego lub częściowego lub upływu czasu, na jaki zostało przyznane; (4) pozbawienia leka- rza prawa wykonywania zawodu ; (5) śmierci lekarza. Żadne inne okoliczności nie zwalniają lekarza z obowiązku składkowego. Uwaga, składki! Zawieszenie prawa wykonywania zawodu oraz zakaz wykonywania za- wodu nie zwalniają z obowiązku składkowego. Dopóki lekarz jest wpisany do rejestru lekarzy, dopóty ma obowiązek opłacać składkę członkowską. Zawieszenie prawa wykonywania zawodu może nastąpić z kilku przyczyn: 1. jako kara orzeczona przez sąd lekarski od roku do pięciu lat w postępowaniu z tytułu odpowiedzialności zawodowej; 2. w toku postępowania z tytułu odpowie- dzialności zawodowej – w przypadku, gdy zebrane dowody wskazują z dużym praw- dopodobieństwem, że lekarz popełnił ciężkie przewinienie zawodowe, a rodzaj tego przewinienia wskazuje, że wykony- wanie przez obwinionego zawodu lekarza zagraża bezpieczeństwu pacjentów lub grozi popełnieniem kolejnego przewinie- nia zawodowego, sąd lekarski, na wniosek rzecznika odpowiedzialności zawodowej, wydaje postanowienie o tymczasowym zawieszeniu prawa wykonywania zawo- du lekarza przez obwinionego na okres do roku; 3. jeżeli ORL stwierdzi, że istnieje uzasad- nione podejrzenie niezdolności lekarza do wykonywania zawodu ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający wyko- nywanie zawodu lekarza, powołuje komi- sję złożoną z lekarzy specjalistów z odpo- wiednich dziedzin medycyny. Komisja wydaje orzeczenie w przedmiocie nie- zdolności lekarza do wykonywania zawo- du. ORL na podstawie orzeczenia komisji może podjąć uchwałę o zawieszeniu pra- wa wykonywania zawodu na okres trwa- nia niezdolności; 4. zakaz wykonywania zawodu orzeka- ny od roku do lat 15, jako środek karny w postępowaniu karnym. Wbrew częstym opiniom, zawiesze- nie prawa wykonywania zawodu/zakaz wykonywania zawodu nie powoduje automatycznego „zawieszenia” obowiąz- ku składkowego. Lekarz, który nie może wykonywać zawodu z powodu zaistnienia jednej z ww. sytuacji, może wnioskować o zwolnienie z obowiązku składkowego (jeśli nie ma przychodu innego niż renta lub emerytura) albo o skreślenie z reje- stru lekarzy na czas trwania zawieszenia/ zakazu – w drodze złożenia oświadcze- nia o zrzeczeniu się prawa wykonywania zawodu. Konkluzja: dopóki lekarz jest wpisany do rejestru lekarzy, dopóty ma obowią- zek opłacać składkę członkowską. Zawie- szenie prawa lub zakaz wykonywania zawodu nie powodują skreślenia z reje- stru, a zatem nie zwalniają z obowiązku składkowego. Uchylanie się od opłacania składki skutkuje wszczęciem postępo- wania w przedmiocie odpowiedzialno- ści zawodowej, które może znaleźć finał w sądzie lekarskim i wymierzeniem kary, która, jak pokazuje dotychczasowa prak- tyka sądów lekarskich, jest niestety finan- sowo nieopłacalna… r.pr. Joanna Andrzejewska