12 / 36
Pro Medico
•
listopad 2017
10
prawo medyczne
„Aby kraj mógł żyć, trzeba, aby żyły prawa”
Adam Mickiewicz
„Temida” – ze zbiorów ORA w Katowicach
Informowanie,
ogłaszanie...
Co wolno lekarzowi?
DOZWOLONE INFORMACJE
OPROWADZONEJ PRAKTYCE
Wielu lekarzy i lekarzy dentystów ma wąt-
pliwości dotyczące zakresu informacji, któ-
re może podać do wiadomości publicznej
na temat prowadzonej przez siebie praktyki
lekarskiej. Ustalenie powyższego odgrywa
istotne znaczenie i pozwala lekarzowi pro-
wadzić praktykę bez narażenia się na zarzut
nienależytego wykonywania zawodu.
Zgodnie z przepisem art. 14 ust. 1 ustawy
o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. z 2016 poz.
1638 ze zm.), podmiot wykonujący działal-
ność leczniczą (awięc także lekarzprowadzą-
cy praktykę lekarską) podaje do wiadomości
publicznej informacje o zakresie i rodzajach
udzielanych świadczeń zdrowotnych. Treść
i forma tych informacji nie mogą mieć cech
reklamy.
Tym samym, lekarz prowadzący praktykę
lekarską (zarówno indywidualną, jak gru-
pową), może rozpowszechniać informacje
o zakresie i rodzajach świadczeń zdrowot-
nych. Jednakże ostatnie zdanie powołanej
normy prawnej określa granice uprawnienia
informacyjnego lekarza. Podane przez leka-
rza informacje – tak co do formy, jak i treści
– niemogąmieć przymiotów reklamy.Wyty-
czenie precyzyjnych i jednoznacznych kryte-
riównie jest łatwe. Brak również ustawowych
definicji reklamy. Słownik języka polskiego
za reklamę uznaje
„działanie mające na celu
zachęcenie potencjalnych klientów do zaku-
pu konkretnych towarów lub do skorzystania
z określonych usług; może to być plakat, napis,
ogłoszenie, krótki film itp. służące temu celowi”.
REGULACJE SAMORZĄDOWE
–WYTYCZNEDLA LEKARZY
Zdając sobie sprawę z trudności, z jakimi
borykają się lekarze, samorząd podjął kilka
uchwał, które
pozwalają z większą pre-
cyzją określić, jakie informacje można
podać
, by nie narazić się na zarzut reklamo-
wania prowadzonej przez siebie praktyki.
NRL w uchwale nr 29/11/VI z 16 grudnia
2011 r
. określiła szczegółowe zasady poda-
wania do publicznej wiadomości infor-
macji o udzielaniu przez lekarzy i lekarzy
dentystów świadczeń zdrowotnych. Na tej
podstawie
ORL w Katowicach w uchwale
nr 5/2013 z 6 lutego 2013 r
. ustaliła zasa-
dy podawania do publicznej wiadomości
informacji o udzielaniu przez lekarzy i leka-
rzy dentystów świadczeń zdrowotnych
w ramach indywidualnej i indywidualnej
specjalistycznej praktyki lekarskiej. Uchwałą
tą określono wzory tablic ogłoszeniowych
na zewnątrz budynku praktyki lekarskiej,
przy drogach dojazdowych do siedziby
praktyki, treść ogłoszenia prasowego, infor-
macji w książkach telefonicznych, informacji
w informatorach o usługach medycznych
i informacji na stronach internetowych,
a także wzory pieczątek praktyk lekarskich.
Ponadto,
ORL w uchwale nr 40/2013
z 11 września 2013 r
., przyjęła informację
dla lekarzy wykonujących działalność lecz-
niczą w formie praktyki lekarskiej na temat
poprawnych form podawania do wiadomo-
ści publicznej informacji o zakresie i rodza-
jach udzielanych świadczeń zdrowotnych.
Wynika z niej, że za noszącą znamiona
reklamy uznaje się taką informację,
która stanowi formę zachęty lub próbę
nakłonienia do korzystania ze świadczeń
zdrowotnych; zachwala usługi medyczne
lub przedstawia ich zalety; prezentuje
jakość usług medycznych; informuje
o różnego rodzaju bonifikatach, zniż-
kach, rabatach, promocjach związanych
z usługami medycznymi; zwraca uwagę
potencjalnego klienta na profesjona-
lizm udzielających świadczeń zdrowot-
nych; informuje o posiadaniu najlepsze-
go, najnowszego sprzętu (informacja nie
do zweryfikowania).
Informacja zawiera
także pouczenie o konsekwencjach naru-
szenia zakazu reklamy.
KEL A INFORMOWANIE
I REKLAMAWMEDIACH
Także w Kodeksie Etyki Lekarskiej można
znaleźć regulacje na ten temat. Przepis art.
63 w dwóch ustępach określa jednoznaczne
reguły. Ustęp 1 przewiduje, że lekarz tworzy
swoją zawodową opinię jedynie w opar-
ciu o wyniki swojej pracy, dlatego wszelkie
reklamowanie się jest zabronione. Ustęp 2
stanowi, że lekarz nie powinienwyrażać zgo-
dy na używanie swego nazwiska i wizerunku
dla celów komercyjnych.
W ostatnim okresie coraz częściej można
spotkać reklamy telewizyjne (dotyczące
zarówno produktów leczniczych, jak i suple-
mentówdiety), w którychwystępują lekarze.
W ten sposób, zgadzając się na wystąpienie
w reklamie, lekarz wyraża zgodę na udo-
stępnienie swojego nazwiska i wizerunku.
Takie postępowanie – co do zasady – naru-
sza wskazaną regulację KEL. Pozostaje także
w sprzeczności z przepisami wynikającymi
z ustawy Prawo farmaceutyczne. Zgodnie
z przepisem art. 55 ust. 1 powołanej usta-
wy, reklama produktu leczniczego kiero-
wana do publicznej wiadomości nie może
polegać na:
1) prezentowaniu produktu leczniczego
przez osoby znane publicznie, naukowców,
osoby posiadające wykształcenie medyczne
lub farmaceutyczne lub sugerujące posiada-
nie takiego wykształcenia;
2) odwoływaniu siędo zaleceńosób znanych
publicznie, naukowców, osób posiadających
wykształcenie medyczne lub farmaceutycz-
ne lub sugerujących posiadanie takiego
wykształcenia.
Zaznaczyć należy, że powyższy przepis doty-
czy wyłącznie reklamowania produktów
leczniczych, a brak jest stosownej regulacji
ustawowej wzakresie reklamy suplementów
diety. Tym niemniej, wystąpienie lekarza
w reklamie suplementów diety, pomimo
luki ustawowej, stanowi naruszenie zasad
etyki i jest wystarczającą okolicznością
uzasadniającą prowadzenie postępowania
w przedmiocie odpowiedzialności zawo-
dowej.
KONSEKWENCJE
W zależności od dokonanego przez lekarza
naruszenia w zakresie reklamy, może ono
powodować (będąc naruszeniem zasad
etyki lekarskiej oraz przepisów związanych
z wykonywaniem zawodu lekarza stanowi
przewinienie zawodowe) wszczęcie postę-
powania w przedmiocie odpowiedzial-
ności zawodowej. Może również zostać
zakwalifikowane jako naruszenie przepisów
związanych z wykonywaniem działalności
leczniczej w ramach praktyki lekarskiej i sta-
nowić – w skrajnych sytuacjach – podstawę
do wykreślenia praktyki z Rejestru Podmio-
tówWykonujących Działalność Leczniczą.
KatarzynaRóżycka
Radcaprawny
Zespół RadcówPrawnychŚIL